حل مسئله
حل مسئله
تعریف :
حل مسئله
فرآیندی است که شخص با توجه به تجارب عملی و توانمندی های ذهنی خود بتواند در جهت حل مسئله یا مشکل قدم برداشته و به نتیجه مطلوب دست یابد.
مراحل حل مسئله :
1 – شناسایی یا طرح مسئله : مرحله ای که در ان ذهن (افکار یا احساس) شخص یا مسئله یا مشکلی رو به رو می شود.
2 – جمع آوری اطلاعات : برای این که مشکل یا مسئله دقیقاً مشخص و معلوم شود، ضروری است اطلاعات دقیق درباره آن موضوع را جمع آوری کند.
3 – تعریف دقیق مسئله : در این مرحله شخص با بررسی اطلاعات جمع آوری شده به ریشه و ماهیت مشکل خود پی می برد.
4 – تولید و خلق راه حل های مختلف : در این مرحله شخص سعی می کند راه حل های مختلف را از طریق بارش فکری، تعامل و هم اندیشی با دیگران با دست آورد. همه راه حل های مختلفی که به ذهنش خطور می کند را بنویسید .
هدف در این مرحله، فقط پیدا کردن راه حل های گوناگون است ، نه این که کدامیک از راه هایی انتخاب شده بهتر و قابل قبول تر است!
5 – بررسی راه حل های گوناگون و انتخاب بهترین راه حل : در این مرحله فرد هر یک از راه حل هایی که در مرحله قبل یادداشت شده بود را با نمره ارزش گذاری می کند تا دریابد، کدامیک از راه حل ها کارایی بهتر و قابلیت اجرایی بیشتری دارد و به نوعی زودتر و بهتر می تواند مشکل یا مسئله را حل نماید.
هدف در این مرحله بر خلاف مرحله قبل ، قضاوت و داوری است و به بررسی کیفیت و محتوای راه حل ارائه شده را انتخاب کرده و به مرحله اجرا می گذارد
6 – اجرا و ارزیابی: پس از انتخاب بهترین راه حل و اجرای آن، ارزیابی از مشکل یا مسئله، آغاز می شود.
اگر راه حل انتخاب شده موفقیت آمیز باشد ، مشکل خاتمه پیدا می کند. اگر موفقیت آمیزنبود اولیت بعدی را به مرحله اجرا می گذارد.
در صورتی که فرد نتواند با پیاده کردن راه حل های ارائه شده به حل مسئله برسد، امکان دارد تعریف درست و دقیقی از مشکل نداشته است، پس توصیه می شود مجدداً مراحل را از تعریف دقیق مسئله شروع و ادامه دهد.
بیشتر بدانیم ( راهکارها)
1 – کمک کنیم تا دیگران به کسب توانایی مهارت حل مسئله در زندگی خود بیشتر احساس نیاز نمایند.
2 – برای تقویت مهارت حل مسئله در خود یا دیگران باید به خصوصیات شخصیتی، احساسی و رفتاری خود و آنان توجه ویژه داشته باشیم.
3 – در طرح حل مسئله به شرایط زمان و مکان نیز توجه داشته باشیم که آیا شرایط برای بیان آن مسئله آماده است یا خیر؟
4 – از طریق همدلی با دیگران می توانیم آنان را در حل مسئله کمک کنیم بدون آن که در بیان آن مقاومت ایجاد نماییم.
5 – برای حل مسئله ضروری است اطلاعات دقیق و لازم را از منابع مطمئن کسب نماییم.
6 – با ایجاد باور و نگرش مثبت می توان در حل مسئله گام های مؤثرتری برداشت.
7 – اگر کسی برای حل مسئله از ما کمک خواست، بلافاصله راه حل ارائه ندهیم، بلکه ابتدا از او بپرسیم: خودت چه راه حل هایی به ذهنت می رسد؟ و بعد او را در مسیر حل مسئله راهنمایی کنیم.
8 – از طرح مسئله یا مشکل از سوی فرزندان یا دوستان و نزدیکان استقبال نماییم.
9 – از به کار بردن کلماتی مانند مشکل خودت است، به من ربطی ندارد، و ... خودداری کنیم.
10 – همیشه اولین راه حل بهترین راه حل نیست، حتماً نیاز به بررسی بیشتر و دقیق تری دارد.
11 – به یاد داشته باشیم که همیشه کوتاه ترین راه، بهترین راه نیست.
12 – در مواجهه با انبوهی از مشکلات به هم تنیده سعی کنیم تا مشکلات را از نظر اهمیت و مهم بودن اولویت بندی کنیم.
13 – اگر راه حلی را انتخاب کردیم ولی به نتیجه نرسیدیم، مأیوس نشده، به دنبال راه حل های دیگری برای پیدا کردن حل مشکل یا مسئله باشیم، چرا که شکست یک راه حل، پایان تمام راه حل ها نیست.
14 – اگر اجازه دهیم کودکان پاسخ سؤالاتشان را خود کشف کنند، در سنین بالاتر توانایی حل مسئله بیشتری را خواهند داشت.
15 – تمسخر راه حل های اولیه در کودکان ، کسب توانایی، حل مسئله را در آن ها به تأخیر می اندازد.
http://www2.irib.ir/amouzesh/default.asp